Van harte welkom
Slaapapneu is niet alleen vervelend tijdens het slapen, het kan ziektes veroorzaken en zelfs levensbedreigend zijn. De markt biedt allerhande hulpmiddeltjes maar zijn niet steeds doeltreffend. Wat is slaapapneu nu eigenlijk en wat kan je doen?

1. Wat is slaapapneu eigenlijk?

Slaapapneu is een slaapstoornis waarbij de patiënt stopt met ademen (a=geen / pneu=lucht) en als het ware stikt in de slaap. Bij slaapapneu blokkeert de luchttoevoer naar de longen rond de mond en keel waardoor men een verstikking ervaart. Slaapapneu is dus geen prettige ervaring. Bij een ernstige vorm van slaapapneu word je zelfs uit je slaap opgeschrikt met verstikkingsverschijnselen.

Dit opschrikken uit je slaap is trouwens een prachtig mechanisme van je onderbewuste dat je wakker maakt als er een zuurstof tekort is. Mocht dit mechanisme niet aanwezig zijn of niet geactiveerd worden, dan zouden we gewoon verstikken en in onze slaap sterven.

Doch is het opschrikken uit de slaap omwille van zuurstof tekort geen algemene regel bij slaapapneu. Meer nog. De meeste patiënten met slaapapneu weten niet eens dat ze het hebben. Ze herinneren dus niet dat ze tijdens de slaap wakker geweest zijn en in ademsnood hebben verkeerd. Het ontwaken is bijgevolg zeer kort en gebeurt vrijwel volledig onbewust.

Onder de noemer slaapapneu vinden we tevens de term “Obstructieve slaapapneu syndroom” ook gekend als OSAS. Bij OSAS wordt de luchtweg volledig geblokkeerd en raak je dus in ernstige ademsnood. Bij OSAS gebeurt dit minstens tien keer per uur waarbij elke ademsnood gemiddeld tien seconden duurt. Laat duidelijk zijn dat OSAS de slaap aanzienlijk verstoort en het echt wel moeilijk wordt een deugdelijke nachtrust te krijgen. Ook creëert OSAS op lange termijn gezondheidsrisico's inzake hart- en vaatziekte en hoge bloeddruk.

2. Wat zijn de oorzaken van slaapapneu? Kan iedereen het krijgen?

In principe kan iedereen slaapapneu krijgen. Bij het ouder worden verzwakken de spieren rond de mond en keel waardoor slaapapneu kan ontstaan. Ook bij het dikker worden (overgewicht) kan het extra vet rondom de keel en mond de luchtweg versmallen waardoor wederom slaapapneu ontstaat.

Slaapapneu kan tevens ontstaan door de tong die zich tijdens de slaap ontspant en de luchtweg blokkeert. Dit blokkeren van de luchtwegen door een ontspannen tong kan men ietwat inperken door niet op de rug maar de zij te slapen.

Ook allerhande medische oorzaken kunnen aan de basis liggen van slaapapneu. Denk hierbij aan een te kleine keelwand of een vernauwde gehemelte waardoor onvoldoende lucht doorheen de keel kan stromen. Ook de positie van de onderkaak kan slaapapneu veroorzaken. Als de kaak te ver naar achter staat wordt de tong, bij het ontspannen, verder in de keel geduwd wat de luchttoevoer stremt. Ook vergrootte amandelen kunnen slaapapneu veroorzaken.

3. Hoe weet je of je slaapapneu hebt? Doe een slaaponderzoek!

Wordt je ‘snachts vaak wakker of schiet je wel eens rechtop tijdens je slaap, snakkend naar adem? Voel je je vermoeid en futloos gedurende de dag alsof je eigenlijk niet geslapen hebt. Dan zou je wel eens slaapapneu kunnen hebben. Ook extreem luid of hard snurken is een indicatie dat je mogelijks sleepapneu hebt. Luid en hard snurken is namelijk het gevolg van een moeilijke doorgang van lucht doorheen je mond en keel.

Doch weet je het nooit zeker of je al dan niet slaapapneu hebt. Daarom is het ten stelligste aangeraden om een slaaponderzoek te ondergaan in een gespecialiseerd ziekenhuis. Bij een dergelijk slaaponderzoek, ook wel PSG Polysomnografie genoemd, zal je gevraagd worden om één nacht in het ziekenhuis te overnachten. Je wordt voorzien van allerhande sensoren en detectoren die gekoppeld staan aan computers en meetapparatuur.

Tijdens je slaap wordt je gehele slaap gemonitord en geregistreerd. Volgend wordt gemeten:

• Zuurstofgehalte in je bloed
• Slaapapneu ofwel het aantal ademstops
• Je slaappositie (rug, zij, buik)
• De slaapfases en eventuele verstoringen
• Je beenbewegingen
• Het snurken

Een dagje later worden alle sensoren verwijderd en wordt gekeken naar de resultaten. Naargelang het resultaat zal je vernemen of je al dan niet slaapapneu hebt en wat je best kan doen.

Polygrafie - slaaponderzoek gewoon bij je thuis (Nederland)

Naast een slaaponderzoek in een gespecialiseerd ziekenhuis, bestaat er ook de mogelijkheid om gewoon thuis een slaaponderzoek te doen (Nederland). Hiervoor krijg je vanuit het ziekenhuis een testpakketje met instructies hoe je een slaaponderzoek zelf kan doen. Je kan dus in je eigen bed slapen in plaats van een vreemd bed in het ziekenhuis. Dit thuis slapen in je eigen bed maakt het slapen en de meetresultaten alvast meer representatief aan je dagelijkse routines en slaapgewoontes.

Hoe werkt zo een thuis slaaponderzoek dan?

Om je hierin goed te kunnen adviseren vind je onderstaand een instructiefilmpje van HMCZorg ziekenhuis. Dit filmpje toont je duidelijke stap-voor-stap instructies over hoe je thuis zelf een slaaponderzoek kan doen. Let wel dat het testapparaat in het filmpje kan verschillen van het apparaat dat door je eigen ziekenhuis werd bezorgd.

4. Wat kan je zelf doen bij slaapapneu?

Stel, je hebt een slaaponderzoek ondergaan en je krijgt als diagnose te horen dat je slaapapneu hebt. Wat kan je zelf doen? Als eerste is het uiteraard voornaam te achterhalen wat de oorzaak is van de slaapapneu. Is de oorzaak bijvoorbeeld een overgewicht of een teveel aan vetten die de luchtdoorvoer vernauwen tijdens je slaap, dan zal vermageren en afslanken een eerste oplossing zijn.

Uiteraard kunnen, zoals eerder reeds aangegeven, ook andere oorzaken aan de basis van je slaapapneu liggen, en zal de oplossing hierbij afhankelijk zijn van de oorzaak. Hieronder vind je alvast enkele algemene tips die je kunnen helpen om slaapapneu te verminderen.

• Draag zorg voor een gezond lichaamsgewicht (kijk eens naar je BMI Body Mass Index)
• Vermijd alcohol voor het slapen gaan (dit verslapt spieren)
• Wees voorzichtig met spierontspanners of andere spierverslappende medicatie
• Let op met slaappillen
• Probeer niet op je rug te slapen
• Lig je toch op je rug, probeer dan niet te vlak maar ietwat rechtop te slapen
• Probeer een stabiel dag-nacht ritme te creëren. Ga op hetzelfde tijdstip slapen.

5. Hulpmiddeltjes tegen slaapapneu zoals neusklemmetjes

Laat ons even duidelijk zijn. Er bestaan geen hulpmiddeltjes (momenteel) tegen de oorzaak van slaapapneu. Alle hulpmiddeltjes die je in de handel vindt zoals klemmetjes op de neus, mondstukken en zo meer zijn louter bedoeld om het snurken, een gevolg van apneu, tegen te gaan of te verminderen. Ze hebben dus niet als doel om de oorzaak van het slaapapneu te behandelen. Doch als deze middeltjes je al helpen om een betere nachtrust te krijgen, dan is het uiteraard aan jou om ze te gebruiken.

Let er ook even op dat er vele verschillen zijn in merken en types. Zo zal het wellicht even een zoektocht kunnen zijn om dat specifieke hulpmiddeltje te vinden dat voor jou het best werkt.

6. Slaapapneu en CPAP Continuous Positive Airway Pressure

CPAP “Continuous Positive Airway Pressure” is een doeltreffende techniek om slaapapneu te verminderen en een betere nachtrust te creëren, al vergt het in vele gevallen wel wat gewenning. Bij CPAP wordt namelijk een toestelletje, noem het maar een kleine luchtpomp of compressor, naast je bed geplaatst, dat je van lucht voorziet. Het is dus even wennen aan zowel het geluid van het toestelletje als de gewaarwording.

Het luchtpompje is met een luchtdarm verbonden met een mond-neuskapje, een maskertje, dat je gedurende je slaap dient te dragen. Vervolgens zal het pompje de luchtdruk wat opvoeren waardoor je keelholte en de mondholte wat verder open gezet wordt en je dus beter kan ademen. Beiden, de luchtdruk en het masker, creëren een bepaalde gewaarwording die uiteraard wat gewenning vergt wil men uiteindelijk goed kunnen inslapen en doorslapen.

Dat CPAP weldegelijk werkt, is bewezen in een onderzoek waar men concludeerde dat CPAP het aantal hart- en vaatziektes en de sterfgevallen effectief vermindert. Thans concludeerde het onderzoek eveneens dat CPAP helaas niet op lange termijn werkt. Dit omdat de patiënten na verloop van tijd geneigd zijn om CPAP niet meer te gebruiken. Dit hoofzakelijk omwille van de onaangename gewaarwording van het masker en het luchtpomp toestelletje tijdens het slapen.

7. Somnoplastie de operatieve behandeling tegen slaapapneu

Somnoplastie is de operatieve behandeling bij overmatig luid snurken of slaapapneu. Bij Somnopklastie gaat men eigenlijk via een operatie de luchtdoorvoer doorheen je keel of mond verbeteren.

Eén techniek hierbij is dat een dunne naald op 85°C in het gehemelte, de neusschelpen of de tongbasis wordt aangebracht. Hierdoor gaat het zachte weefsel verlittekenen waardoor het harder en steviger wordt en dus minder gaat trillen. Hierdoor wordt snurken aanzienlijk verminderd en ontstaat een betere luchtdoorvoer. Deze behandeling kan men meerdere keren ondergaan mocht het snurken na verloop van tijd terugkeren.

Is dit ook voor jou van toepassing? Gelieve hiervoor je behandelende arts te consulteren.

8. Slaapapneu en UPPP “Uvulopalatopharyngoplastie”

Naast Somnoplastie is UPPP “Uvulopalatopharyngoplastie” eveneens een operatieve behandeling tegen snurken en slaapapneu. Bij UPPP wordt via een operatie de luchtdoorvoer doorheen keel of mond geoptimaliseerd. Dit kan door ofwel het verwijderen van de keelamandelen, het inkorten van de huig of zwakke gehemelte, of het ophechten van de verhemeltebogen.

Is dit ook voor jou van toepassing? Gelieve hiervoor je behandelende arts te consulteren.

9. Nieuwe ontwikkeling tegen slaapapneu UAS “Upper Airway Stimulation”

UAS ofwel “Upper Airway Stimulation” is de nieuwste techniek als remedie tegen slaapapneu en overmatig snurken. Bij UAS worden de luchtwegen tijdens de slaap automatisch geopend door een elektrische activatie van de zenuwen en spieren rond de keel. UAS is dus een operatieve ingreep waarbij een elektrode in de keel wordt geplaatst die verbonden is met een sensor. Als de sensor slaapapneu detecteert, en je dus niet meer ademt, dan activeert de sensor de elektrode in de keel waardoor de spieren in de keel automatisch verder open gaan en men dus weer beter kan ademen.

UAS vergt dus een operatie waarbij in de keel een elektrode wordt aangebracht en onder de borstkas een sensor met batterij wordt geplaatst. De sensor meet je ademhaling en zendt een signaal naar de elektrode die dan de spier in de keel activeert. Beiden, sensor en elektrode, zijn met elkaar verbonden via een kabeltje of antenne.

Deze nieuwe techniek werd gedurende jaren bestudeerd en onderzocht door de Universiteit van Pittsburg (USA). Bij dit onderzoek werden honderden slaapapneu patiënten met een UAS oplossing voorzien en uitvoerig getest. Uit dit onderzoek bleek dat bij ongeveer 70% van de geteste patiënten de ernstige slaapapneu reduceerde naar middelmatig tot minder erg.

Is dit ook voor jou van toepassing? Gelieve hiervoor je behandelende arts te consulteren.

Meer informatie over UAS en slaapapneu vind je bij de respectievelijke bronnen.

Bronvermelding:
Bron: The New England Journal of Medicine
Onderzoek: Upper Airway Stimulation for Obstructive Sleep Apnea

Alvast dank voor het lezen van dit artikel
Met dit artikel hopen we alvast goed geïnformeerd te hebben over het wel en wee van slaapapneu. Deel dit artikel ook met je familie en vrienden. Samen helpen we zo anderen.

Gerelateerd:
- Geheugen verbetert door goed slapen
- Je kan effectief leren in je slaap
- Bedden en matrassen TIPS
- Slapen en obesitas
- Bedden en bacteriën
- Waterbedden TIPS

Deel deze tips zeker met je vrienden